ఆర్థిక మంత్రి మల్లన్న బట్టి విక్రమార్క జులై 25న అసెంబ్లీలో బడ్జెట్‌ను ప్రవేశపెట్టారు. అందులో ఆదాయ వ్యయం రూ. 2.2 లక్షల కోట్లు, మూలధన వ్యయం రూ. 33,487 కోట్లుగా అంచనా వేశారు. దీనిని బట్టి మన రాష్ట్ర ఆర్థిక వ్యవస్థ అప్పులపైనే ఆధారపడిందని స్పష్టమవుతోంది. ఈ విషయం ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ. 62,112 కోట్ల ప్రభుత్వ అప్పు అంచనాలు, రూ. 17,101 కోట్ల అప్పు తిరిగి చెల్లింపు భారం నుండి తెలుస్తోంది.
మొత్తం బడ్జెట్: 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ. 2,91,000 కోట్లు కేటాయించబడింది.
ఆదాయ వ్యయం రూ. 2,21,000 కోట్లు, మూలధన వ్యయం రూ. 33,487 కోట్లు. గత దశాబ్దంలో తెలంగాణ రాష్ట్రం యొక్క మొత్తం అప్పు రూ. 6,71,000 కోట్లుగా ఉంది.
ఆదాయ వివరాలు: అంచనా వచ్చిన ఆదాయంలో స్వీయ ఆదాయం నుండి రూ. 1,38,181.26 కోట్లు, అనధికార ఆదాయం నుండి రూ. 35,208.44 కోట్లు మరియు పన్ను ఆదాయం నుండి రూ. 26,216.38 కోట్లు ఉన్నాయి. భారీ లోటు రూ. 49,255.41 కోట్లుగా ఉంది. అయితే, ఆదాయాన్ని మించిన వసూలు రూ. 297.42 కోట్లు.
బడ్జెట్ కేటాయింపులు: వ్యవసాయానికి రూ. 72,659 కోట్లు, విద్యకు రూ. 21,292 కోట్లు, నీటిపారుదలకు రూ. 22,301 కోట్లు మరియు పంచాయతీ రాజ్ మరియు గ్రామీణాభివృద్ధికి రూ. 29,816 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి. హైదరాబాద్ అభివృద్ధికి రూ. 10,000 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి. ఆరోగ్య రంగానికి రూ. 11,468 కోట్లు కేటాయించబడ్డాయి.
ప్రభుత్వ సంస్కరణలు: ఆర్థిక చక్కబాటు, వ్యయ నియంత్రణ మరియు జీతాలు, పింఛన్లు సకాలంలో చెల్లింపుపై దృష్టి పెడతారు.
వ్యవసాయ ఉత్పత్తి విలువ (GSDP): 2023-24 సంవత్సరానికి తెలంగాణ రాష్ట్రం యొక్క వ్యవసాయ ఉత్పత్తి విలువ (GSDP) రూ. 14,63,963 కోట్లుగా ఉంది, ఇది 11.9% వృద్ధిని సూచిస్తుంది.
తెలంగాణలో 2024-25 వ్యవసాయ బడ్జెట్
తెలంగాణ ప్రభుత్వం 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరానికి రూ. 72,659 కోట్లు వ్యవసాయ రంగానికి కేటాయించింది. ఇది రాష్ట్ర బడ్జెట్‌లో గణనీయమైన భాగం. ఈ నిధులు వ్యవసాయాన్ని మరింత లాభదాయకంగా మార్చడానికి, రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచడానికి వివిధ పథకాలకు ఉపయోగిస్తారు?
బడ్జెట్ ప్రకారం ప్రధాన హైలైట్లు:
- రైతులకు అధిక మద్దతు: వ్యవసాయ రంగానికి భారీ నిధులు కేటాయించడం ద్వారా రైతులకు ప్రభుత్వం అధిక ప్రాధాన్యతనిచ్చినట్లు స్పష్టమవుతోంది.
- వ్యవసాయ రంగ అభివృద్ధి: ఈ నిధులతో సాగునీటి సౌకర్యాలు, మార్కెటింగ్ సదుపాయాలు, సాంకేతిక పరిజ్ఞానం అందివ్వడం వంటి పలు అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు చేపట్టబడతాయి.
- రైతుల ఆదాయం పెంపు: వ్యవసాయ ఉత్పత్తిని పెంచి, మార్కెటింగ్ సదుపాయాలను మెరుగుపరచడం ద్వారా రైతుల ఆదాయాన్ని పెంచడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.
రైతు రుణమాఫీ, ప్రభుత్వం ఇప్పటికే రూ. 31,000 కోట్ల రైతు రుణాలను మాఫీ చేయడానికి ప్రకటించింది. ఇది రైతులకు భారీగా ఉపశమనం కలిగిస్తుంది. ప్రభుత్వం ధాన్యం కల్పన కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేసి, రైతుల నుండి నేరుగా ధాన్యాన్ని కొనుగోలు చేయడం ద్వారా మద్దతు ధరలను నిర్ధారిస్తుంది. ఉత్పత్తుల మార్కెటింగ్‌కు అవసరమైన మౌలిక సదుపాయాలను అభివృద్ధి చేయడం ద్వారా రైతులకు మంచి ధరలు లభించేలా చర్యలు తీసుకుంటుంది.
ప్రభుత్వం కొత్త సాగునీటి ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించి, పూర్తి చేయడానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. ఇప్పటికే ఉన్న సాగునీటి ప్రాజెక్టులను మరింత సామర్థ్యవంతంగా ఉపయోగించుకోవడానికి చర్యలు తీసుకుంటుంది. నీటి నిర్వహణను మెరుగుపరచడానికి మిడ్ మానేజ్‌మెంట్ పనులపై దృష్టి సారిస్తుంది.
కృత్రిమ సాంకేతికత (AI): వ్యవసాయ రంగంలో కృత్రిమ సాంకేతికత వినియోగించడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది. పంటల పర్యవేక్షణ, ఎరువుల పిచికారీ వంటి వాటికి డ్రోన్‌లను ఉపయోగించడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది. సాగు నమూనాలను మెరుగుపరచడానికి సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని వినియోగిస్తుంది.
మార్కెటింగ్ యార్డులను మెరుగుపరచి, రైతులకు మంచి వేదిక కల్పిస్తుంది. నిల్వ సౌకర్యాలను పెంచడానికి గోదాముల నిర్మాణానికి ప్రాధాన్యతనిస్తుంది. వ్యవసాయ భూములకు మంచి రోడ్ల సౌకర్యాన్ని కల్పిస్తుంది.
కొన్ని ఇతర ముఖ్యమైన అంశాలు:
1. సేద్యం మరియు మట్టి సంరక్షణ:
జీవ వైవిధ్య సంరక్షణ: వ్యవసాయ భూములలో జీవ వైవిధ్యాన్ని పెంపొందించడానికి ప్రోత్సహించబడుతుంది.
మట్టి ఆరోగ్యం: మట్టి పరీక్షలు మరియు మట్టి ఆరోగ్యాన్ని పెంచే పద్ధతులను ప్రోత్సహించడం.
కాలుష్య నివారణ: వ్యవసాయంలో రసాయనాల ఉపయోగం తగ్గించడానికి ప్రోత్సహించబడుతుంది.
2. వ్యవసాయ విస్తరణ సేవలు:
కీలక సాంకేతిక సమాచారం: రైతులకు అవసరమైన సాంకేతిక సమాచారాన్ని అందించడానికి విస్తరణ సేవలు బలోపేతం చేయబడతాయి.
రైతు శిక్షణ: రైతులకు శిక్షణా కార్యక్రమాలు నిర్వహించబడతాయి.
ఫామ్ మేనేజ్‌మెంట్: రైతులకు ఆదాయాన్ని పెంచడానికి ఫామ్ మేనేజ్‌మెంట్ పద్ధతులు నేర్పించబడతాయి.
3. వ్యవసాయ ఆధారిత పరిశ్రమలు:
ఆహార ప్రాసెసింగ్: వ్యవసాయ ఉత్పత్తుల ప్రాసెసింగ్ పరిశ్రమలను ప్రోత్సహించడం.
బయో ఫ్యూయెల్స్: బయో ఫ్యూయెల్స్ ఉత్పత్తిని ప్రోత్సహించడం.
ఫైబర్ ఉత్పత్తులు: పత్తి, జనపన తదితర ఫైబర్ ఉత్పత్తులను ప్రోత్సహించడం.
4. వ్యవసాయీని మార్కెటింగ్ సహకార సంఘాలు:
రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంఘాలు: రైతు ఉత్పత్తిదారుల సంఘాలను బలోపేతం చేయడం.
మార్కెటింగ్ సహకార సంఘాలు: మార్కెటింగ్ సహకార సంఘాలకు మద్దతు ఇవ్వడం.
ధర స్థిరీకరణ: రైతులకు మంచి ధరలు లభించేలా చర్యలు తీసుకోవడం.
కొత్త ఆదాయపు పన్ను vs పాత ఆదాయపు పన్ను? ఏది బెటర్?
